بررسی و مقایسه مقاومت به خشکی پنج گونه، رقم و جمعیت چمن برای استفاده در فضای سبز

گسترش شهرنشینی لزوم ایجاد و توسعه فضای سبز را غیر قابل اجتناب کرده است امروزه دیگر اهمیت فضای سبز بر کسی پوشیده نیست اما محدودیت منابع آب توسعه آن را با مشکلاتی همراه کرده است استفاده از گیاهان مقاوم به خشکی در طراحی فضای سبز از جمله راهکارهای ارائه شده برای حل این معضل می باشد. چمن یکی از گیاهانی است که بطور گسترده در فضای سبز و اماکن تفریحی کشت می گردد این گیاه نیاز آبی بالایی داشته و در برخی نقاط بصورت روزانه مورد آبیاری قرار می گیرد. شناسایی و معرفی گونه ها و ارقام چمنی مقاوم به خشکی و مقایسه آن ها با نمونه های تجاری متداول می تواند کمک موثری در کاهش آب مصرفی در فضای سبز به شمار آید. در این تحقیق پنج گونه، رقم و جمعیت چمن شامل دو نمونه تجاری چمن چاوداری و میکس اسپورت و هم چنین رقم تیف وی، جمعیت 88 و گونه علف گندمی بیابانی در گلخانه مورد کشت قرار گرفتند تنش خشکی با قطع کامل آبیاری اعمال شد. این پژوهش به طور فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با دو تیمار آبیاری و سه تکرار انجام گرفت و میزان رشد برگ، رنگ، تراکم، مقدار آب نسبی ، نشت الکترولیتی و درصد خشکیدگی برگ هر 6 روز یکبار اندازه گیری شد، محتوای پرولین برگ نیز در سه مقطع زمانی اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که مقدار آب نسبی گیاهان تحت تنش خشکی کاهش یافته و کاهش آب برگ به زیر 60 درصد منجر به توقف تقریبی میزان رشد برگ در کلیه گیاهان گردید. کاهش در مقدار آب نسبی و میزان رشد برگ در چمن های سردسیری زودتر از چمن های گرمسیری صورت گرفت. تنش خشکی در تمام گیاهان موجب کاهش شاخص های رنگ و تراکم و افزایش نشت الکترولیتی و درصد خشکیدگی برگ شد تنها مورد استثناء علف گندمی بود که افزایش نشت الکترولیتی در آن تحت تنش خشکی معنی دار نشد. گونه ی علف گندمی، رقم تیف وی و جمعیت 88 توانستند برای مدت زمان بیشتری نسبت به نمونه های تجاری شاخص های رنگ و تراکم خود را در سطوح بالا حفظ نمایند. نشت الکترولیتی و درصد خشکیدگی نیز در این گیاهان با تاخیر بیشتری نسبت به انواع تجاری افزایش یافت. تحت تنش خشکی دامنه تغییرات در کلیه فاکتورهای اندازه گیری شده برای علف گندمی کمترین مقدار بود. محتوای پرولین در پاسخ به خشکی در کلیه گیاهان افزایش یافت این افزایش در چمن های گرمسیری بیشتر از چمن های سردسیری بود. عمق و بیومس ریشه نیز در نمونه های تجاری نسبت به سایرین به شکل معنی داری کمتر بودند. در بین چمن های مورد آزمایش، علف گندمی بالاترین مقاومت را به خشکی داشت. جمعیت 88 و رقم تیف وی نیز مقاومت بالاتری نسبت به نمونه های تجاری از خود نشان دادند. گستردگی سیستم ریشه یکی از مهم ترین عوامل موفقیت گونه های مقاوم به خشکی در این مطالعه نسبت به گونه های حساس تر شناخته شد. مکانیزم دیگر علف گندمی برای اجتناب از خشکی کنترل تعرق بود در حالی که رقم تیف وی و جمعیت 88 از حفظ تورژسانس سلولی برای تحمل خشکی بهره گرفتند.